ارائه مدل کینماتیکی برای چین مرتبط با گسلش لار و ارتباط ساختاری آن با رویداد زمین‌لرزه 1960 لار، جنوب خاوری زاگرس

نویسندگان

  • بهنام اویسی دکترا، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.
  • خدیجه هاشمی کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.
  • عبدالله سعیدی دکترا، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.
چکیده مقاله:

کمربند چین- راندگی زاگرس به‌ عنوان یکی از کمربندهای کوهزایی جوان با چین‌خوردگی‌های گسترده در پوشش رسوبی‌اش شناخته می‌شود که در آن فراوانی زمین‌لرزه‌ها به‌شکل نواری به سوی بخش‌های درونی زاگرس متمایل است. تاقدیس لار یکی از چین‌های فعال و متمایل به بخش درونی زاگرس است که در کمان فارس ساحلی قرار دارد. شهر لار که در بخش شمال خاوری این ساختار قرار گرفته، چندین بار توسط زمین‌لرزه تخریب شده است. مهم‌ترین این زمین‌لرزه‌ها، زمین‌لرزه 1960 (mb ~ 6.0) است که سبب ویرانی و تلفات بسیاری شد. نزدیک‌ترین گسل به ‌شهر لار که به‌احتمال زیاد می‌تواند مسبب این زمین‌لرزه باشد گسل لار است. برای نمایش هندسه چین مرتبط با گسلش لار برش ساختاری به درازای 27 کیلومتر تهیه شد. درصد کوتاه‌شدگی کلی در امتداد برش  3/17 درصد یعنی برابر با 6/4 کیلومتر است. از این مقدار بیشترین کوتاه‌شدگی توسط تاقدیس لار به ‌میزان 15 درصد (km 4~) جذب شده است. مقایسه هندسه تاقدیس لار در برش ساختاری رسم‌شده با مدل‌های چین مرتبط با گسلش نشان داد که این تاقدیس از  دید کینماتیکی می‌تواند با یک چین پیشروی گسلی صفحه محوری ثابت‌شده با نازک‌شدگی در یال جلویی مطابقت داشته باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تاقدیس لار یک چین پیشروی گسلی بالغ است که هسته‌ آن در حال تبدیل شدن به‌چین خمشی- گسلی است. این بازسازی دوباره کینماتیکی حذف واحد کم‌قوام هرمز را در هسته تاقدیس در پی داشته و حذف واحدهای کم قوام نیز به نوبه خود عاملی در تغییر رفتار نرم به رفتار سخت (rigid)  در هسته تاقدیس است. بر پایه برش ساختاری چنین رفتار مکانیکی در تاقدیس لار در مرز تماس سنگ‌های پالئوزوییک در هسته تاقدیس نمود یافته است که می‌تواند توان لرزه‌زایی در پوشش رسوبی را افزایش دهد. بنابراین انتظار می‌رود ژرفای رخداد 1960 کم (km 9-6) و در مغزه تاقدیس لار و در ارتباط با رفتار مکانیکی سخت در هسته تاقدیس باشد. به‌کارگیری روابط هندسی نشان می‌دهد که نرخ نسبی کوتاه‌شدگی بلند‌مدت برای تاقدیس لار mm/yr 1 ± 2 بوده که با میانگین نرخ لغزش mm/yr 1 ± 4 بر روی گسل لار همراه بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل کینماتیکی نشانگرهای ژئومورفیکی و برآورد آهنگ نسبی تغییرشکل‌های فعال در امتداد گسل کواترنر هرمود- خاور زاگرس مرکزی

تغییرشکل‌ها و چین‌خوردگی‌های جوان از ویژگی‌های آشکار کمربند ساده چین‌خورده زاگرس است. ساختار مطالعه شده چین مرتبط با گسلش هرمود است که در فارس ساحلی و در بخش جنوبی شهر لار قرار دارد. برای نمایش هندسه ساختار مطالعه شده و ارتباط کینماتیکی آن با بخش‌های شمالی و جنوبی، برش ساختاری به درازای 27 کیلومتر در راستای NE-SW تهیه شد. این مطالعه نشان داد که...

متن کامل

پتروگرافی و ژئوشیمی دولومیت‌های بخش زیرین سازند لار در البرز مرکزی، جنوب خاوری بهشهر

بررسی‌های پتروگرافی سازند لار در ارتفاعات جنوبی بهشهر در استان مازندران نشان می‌دهد که فرایند دولومیتی شدن به طور گسترده بخش زیرین این سازند را تحت تأثیر قرار داده است. در این پژوهش انواع دولومیت‌های این سازند بر اساس اندازه و فابریک تفکیک شده و سپس ویژگی‌های ژئوشیمیایی و نحوه تشکیل آنها مورد بررسی قرار گرفته است. در برش‌های زیرسطحی مورد مطالعه، پنج نوع دولومیت شامل دولومیت های زنوتاپیک A، ایدی...

متن کامل

پتروگرافی و ژئوشیمی دولومیت های بخش زیرین سازند لار در البرز مرکزی، جنوب خاوری بهشهر

بررسی های پتروگرافی سازند لار در ارتفاعات جنوبی بهشهر در استان مازندران نشان می دهد که فرایند دولومیتی شدن به طور گسترده بخش زیرین این سازند را تحت تأثیر قرار داده است. در این پژوهش انواع دولومیت های این سازند بر اساس اندازه و فابریک تفکیک شده و سپس ویژگی های ژئوشیمیایی و نحوه تشکیل آنها مورد بررسی قرار گرفته است. در برش های زیرسطحی مورد مطالعه، پنج نوع دولومیت شامل دولومیت های زنوتاپیک a، ایدی...

متن کامل

تنگناهای طبیعی توسعه شهر لار (جنوب استان فارس)

شهر لار به عنوان بزرگترین مرکز سکونتی لارستان (در جنوب استان فارس) با ارتفاع متوسط 915 متر درسیستم زاگرس چین خورده و در دشت لار قرار دارد. شهر قدیم یا شهر تاریخی و باستانی لار در شمال غرب دشتو شهر جدید لار پس از رخداد زلزله سال 1339 و به دنبال ویرانی شهر قدیم بر روی مخروط افکنه تنگ اسد درجنوب دشت لار به وجود آمد . تا سال 1335 حتی یک خانه مسکونی در روی این مخروط افکنه ساخته نشده بود. درحال حاضر ...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

برآورد نرخ نسبی تغییرشکل های فعال در گستره زاگرس خاوری (با نگاهی ویژه به تاقدیس لار و هرمود)

کمربند چین راندگی زاگرس از دیدگاه تغییرشکل های پوسته ایی جز مناطق فعال می باشد. بخش اعظم تغییرشکل پیشرونده در سراسر زاگرس بی لرزه است اما با این وجود چندین پهنه گسلی فعال نهان زمین لرزه های تاریخی و اخیر ویرانگری همانند زمین لرززه 1960 لار با 0/6 mb را تولید کرده اند. شناسایی ساختارهای فعال با استفاده از تغییرشکل های جوان کمک فراوانی به شناسایی مناطق درگیر با خطر زمین لرزه خواهد نمود. در این مط...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 24  شماره 93

صفحات  9- 18

تاریخ انتشار 2014-12-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023